چکش رفلکس یکی از ابزارهای پزشکی است که به وسیله آن واکنش تاندون های عمیق بدن بررسی میشود. این تست که از مهم ترین بخش های معاینه فیزیکی اعصاب میباشد، بیشتر ناهنجاری های به وجود آمده در سیستم عصبی مرکزی یا محیطی را شناسایی مینماید.
مکانیسم کار با چکش های رفلکس و انواع تست :
1-رفلکس زیر زانو : این تست به این صورت است که فرد بیمار بر روی یک صندلی با ارتفاع زیاد مینشیند به طوری که پاهای فرد به زمین نرسد و پاها در حالت آویزان قرار گیرد. سپس پزشک به آرامی به قسمت زیر زانو ضربه میزند. در محل ضربه، زیر زانو تاندونی وجود دارد که نسبت به ضربه بسیار حساس میباشد. این تاندون که ران را به ساق پا متصل میکند، با وارد شدن ضربه، عضلات چهارسر ران را منقبض کرده و در نتیجه ساق پا با یک پرتاب ناخوداگاه بالا میآید.
2-رفلکس انگشتان دست : در این نوع تست بیمار انگشتان خود را به صورت نیمه خمیده قرار میدهد و پزشک با استفاده از چکش ضربه ای به کف دست بیمار وارد میکند که باعث خم شدن انگشتان فرد خواهد شد. (مرکز رفلکس مهره های C8 ،C7 ،T1)
3-رفلکس عضله دو سر : با استفاده از چکش رفلکس پزشک ضربه ای آهسته به چین آرنج بیمار وارد میکند که پاسخ به این ضربه به صورت خم شدن آرنج خواهد بود. (مرکز رفلکس مهره های C5 6)
4-رفلکس عضله سه سر : در این سنجش، پزشک ضربه ای به پشت آرنج فرد وارد میکند که نوع رفلکس بدن به این ضربه باز شدن آرنج خواهد بود. (مرکز رفلکس مهره های C7 ، T1)
5-رفلکس تاندونی : پزشک به وسیله چکش معاینه ضربه ای به تاندون وارد میکند که باعث کشیده شدن گیرنده های داخل تاندون و کوتاه شدن رفلکسی عضله میشود.
انواع چکش های معاینه :
از آنجایی که تست رفلکس برای بخش های متفاوت بدن انجام میگیرد به همین علت چکش های مختلف، اشکال متفاوتی دارند که به دو مورد از مهم ترین آنها خو.
مدل ترومنر (TROMNER) : این چکش از یک دسته گیرنده و دو سر گرد تشکیل شده است که معمولا از سر کوچکتر آن برای انجام تست کودکان و در مواردی برای انجام پرکاشن (دق) قفسه سینه و شکم کاربرد دارد و سر پهن تر آن برای رفلکس زانو مورد استفاده قرار میگیرد.
مدل تیلور (TAYLOR) : این چکش از پرکاربردترین چکش رفلکس های موجود به ویژه برای معاینه اطفال محسوب میشود که تشکیل شده از دسته و یک سری مثلثی شکل و ساخته شده ازجنس سیلیکون است که نسبت به انواع چکش های معاینه دارای وزن سبک تری است. همین امر باعث رواج بیشتر استفاده در میان پزشکان میشود. این ابزار برای انجام تست رفلکس در اعصاب مرکزی به شمار میرود . چکش معاینه تیلور حتی میتواند میزان از دست رفتگی رفلکس را نشان دهد.
مدل بابینسکی (BABINSKI-BUCK) : دارای یک سر تیز مناسب جهت سنجش رفلکس کف پا و یک سر گرد جهت سنجش حس عمقی بیمار میباشد.
مدل باک (BUCK) : این چکش که برای انجام تست حس عمقی بیمار کاربرد دارد، بسیار سبک و راحت حین استفاده میباشد.
